पीडा खोल्दैनन महिला: स्तन क्यान्सरको समस्या बल्झिदै

गुल्मी: तीन महिनादेखि गुल्मी (४६) लाई स्तनमा गिर्खा देखिएपछि भोक र निद्रा पर्न छोडेको छ। उनले आफ्नो पीडा घरका कसैलाई भनेकै छैनन्। सामान्य समस्या होला भनेर कतै अस्पताल पनि गएकी छैनन्। सामाजिक संजालमा मार्फत स्तन क्यान्सर सम्बन्धी जाँच र अभिमुखिकरण हुने पत्तो पाएपछि शनिबार बिहानै बालमन्दिर आइपुगिन्।

करिव डेढ घण्टा बिशेषज्ञ डाक्टर सञ्जय पाण्डेयले संचालन गरेको प्रशिक्षणमा सहभागी भइन् । पाण्डेयले निकै गाउँले भाषमा बिशेष गरेर स्तन क्यान्सर, क्यान्सरका लक्षण, उपचार र बच्ने उपायहरुको बारेमा अभिमुखिकरण गरे । गुल्मी (४६) ले डाक्टर पाण्डेयलाई आफ्ना पीडा पनि सुनाइन् । तर, त्यो सामान्य समस्या रहेछ । ‘मैले बेलैमा चेकजाँच गरेको भए पीडा बोकेर हिडनुपर्ने रहेन्छ । मेरो जस्तो समस्या क्यान्सर पनि हुने रहेछ,’उनले भनिन,‘कार्यक्रमले निकै फाइदा पुग्यो ।’

रेसुङा (४७) पनि स्तनको समस्याले लामो समयदेखी पीडित थिइन् । पीडा सुनाउने श्रीमान थिएनन् । छोरा बुहारीसङ भन्न दहकस लाग्यो । कतिपटक अस्पताल एक्लै पुगिन । धेरैले सामान्य समस्या भनेर औसधि दिएर पठाए । तर, उनी ढुक्क भइनन । पछि छोरासग बाध्य भएर समस्या बताइन् । छोराले काठमाडौ लगेर विशेषज्ञसग उपचार गराएपछि ढुक्कले क्यान्सर होइन भनेर घरमै छन । त्यही पनि शनिबार अभिमुखिकरणबाट केही नयाँ कुरा सिकिएला भनेर आएको उनले प्रतिक्रिया दिइन् ।

बिशेषज्ञ डाक्टर सञ्जय पाण्डेयको प्रशिक्षणपछि प्रतिक्रिया दिदै गुल्मी (३७) ले छोरा मान्छेलाई स्तन क्यान्सर हुँदैन भन्ने भ्रमबाट मुक्त भएको बताए । उनले स्वास्थ्य सचेतनाका कार्यक्रम बस्ती स्तरमा जरुरी रहेको बताए । डिल्लीमाया मेमोरियल ब्रेस्ट क्यान्सर फाउण्डेसन तथा रोटरी क्लब अफ रेसुङ्गा गुल्मीको संयोजनमा स्तन क्यान्सरको जाँच तथा अभिमुखिकरण कार्यक्रमको आयोजना गरिएको थियो ।

सोहि अवसरमा अभिमुखीकरण गर्दै डाक्टर पाण्डेले धेरै पहिलाहरुले रोगको लक्षणलाई बेवास्था गर्दा समस्या बल्झिएर मृत्युको मुखमा पुग्ने गरेको बताए । ‘लक्षणको ख्याल नगर्ने र लक्षण देखिएपछि उपचारभन्दा मानसिक रुपमा बिक्षिप्त हुने परिपाटी बढि छ । क्यान्सरको लक्षण देखिने बित्तिकै बिज्ञलाई भेटौ,’उनले भने,‘बेलैमा उपचार भए मर्न पर्दैन् ।’ शिविरमा दुई सय ४९ महिला र दुई जना पुरुषले सेवा लिएका थिए ।

रोटरी क्लब अफ रेसुङ्गाका उपाध्यक्ष गुणानिधि पाण्डेले नसर्ने रोगहरुको समस्या गाउँसम्म निकै फैलिएको र उपचारमा मान्छेसंगै सम्पति सकिने अवस्था रहेकाले सचेत बन्नुनै ठुलो बुद्धिमानी हुने बताए । सामुदायिक स्वास्थ्य सचेतना निकै आवश्यक रहेकाले आफुहरुले तम्घासमा स्तन क्यान्सरको जाँच र अभिमुखिकरण गरेको बताए ।

कार्यक्रममा रेसुङ्गा नगरपालिकाका उपमेयर अमृतादेवी कुँवरले व्यक्ति, परिवार र सामुदायिक सोँच, डर र लाज तथा आर्थिक अभाव लगायतका कारणले कैयौँले क्यान्सर रोगसंग जुध्न परिरहेको बताइन् । उनले स्तन क्यान्सरको जाँच तथा अभिमुखिकरण गरेर सयौ महिलाहरु लाभाम्बित बन्ने अवस्था सृजना गरेकोमा फाउण्डेशन र क्लव प्रति खुसी व्यक्त गरिन् ।